Το 99,99% των ενήλικων Ελλήνων ξεκινά τη μέρα του με καφέ – για την ακρίβεια η μέρα μπορεί να μην ξεκινήσει ποτέ αν δεν εισέλθει λίγος καφές στον οργανισμό των περισσότερων – και ένα αρκετά σεβαστό ποσοστό προτιμά το τσάι άλλες ώρες της ημέρας, σαν τονωτικό και ζεστό ρόφημα ή δροσερό, ανάλογα με την εποχή και τις ορέξεις.

Και τα δύο έχουν κοινό στοιχείο την καφεΐνη, θεωρούνται αντιοξειδωτικά, τονωτικά και ωφέλιμα για τον οργανισμό μας, αρκεί φυσικά να μην τα φορτώνουμε με 5 κουταλάκια ζάχαρης, κρέμες και άλλες παχυντικές και λιπαρές ουσίες, αλλά και να μην κάνουμε υπέρμετρη κατανάλωση, η οποία μπορεί να φέρει αντίθετα αποτελέσματα από αυτά που επιθυμούμε.

Τι μας προσφέρουν, όμως, αυτές οι δύο επιλογές όσον αφορά στην υγεία μας και ποιο από τα δύο είναι πιο ωφέλιμο για τον οργανισμό μας σε καθημερινή κατανάλωση;

Καφές: ο… άγρυπνος φρουρός

Ένα φλιτζάνι καφέ φίλτρου παρέχει στον οργανισμό μας μια καλή δόση καφεΐνης, που μπορεί να ξεπεράσει τα 120 mg, ενώ ο στιγμιαίος καφές μπορεί να αγγίξει τα 100 mg καφεΐνης και ο εσπρέσο τα 80 mg (λόγω της μικρότερης ποσότητάς του) – πράγμα που σημαίνει ότι με ένα φλιτζάνι καφέ απέχουμε αρκετά από τα 300 mg καφεΐνης που θεωρούνται υπερβολική ποσότητα. Ακόμη, εκτός από την καφεΐνη που αποτελεί το βασικό του συστατικό, ο καφές –και ιδίως ο ελληνικός καφές- περιέχει φυσικά αντιοξειδωτικά, με πιο σημαντικές ουσίες τις πολυφαινόλες (φλαβονοειδή).

Πλεονεκτήματα:

-Οι πολυφαινόλες του προστατεύουν τα κύτταρά μας από τις ελεύθερες ρίζες και από το οξειδωτικό στρες στο οποίο υπόκεινται καθημερινά.

-Η αντιοξειδωτική του δράση επεκτείνεται και στην προστασία μας από το διαβήτη τύπου 2, την αρθρίτιδα, τα καρδιακά νοσήματα και τις διάφορες μορφές καρκίνου.

-Όταν καταναλώνεται μέσα σε φυσιολογικά πλαίσια, ο καφές επιδρά στο νευρικό μας σύστημα και μπορεί να βελτιώσει τις πνευματικές μας ικανότητες, οδηγώντας μας σε εγρήγορση.

-Η καφεΐνη που περιέχει καταπολεμά την κούραση και αυξάνει τη συγκέντρωσή μας, διεγείροντας τον εγκέφαλό μας και αυξάνοντας τα επίπεδα ντοπαμίνης.

-Δρα ενάντια στην ημικρανία, λόγω της καφεΐνης, η οποία παρεμβαίνει στη συστολή και διαστολή των αγγείων. (Σε μεγάλες ποσότητες, όμως, μπορεί να φέρει τα αντίθετα αποτελέσματα).

-Σύμφωνα με έρευνες μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης Πάρκινσον σε όσους τον καταναλώνουν – συγκεκριμένα έχουν 3-6 φορές μικρότερο κίνδυνο.

-Ενεργοποιεί το έντερο και κάνει καλό σε περιπτώσεις δυσκοιλιότητας, ενώ ταυτόχρονα μειώνει τον κίνδυνο παρουσίας χολόλιθων και κίρρωσης του ήπατος.

Μειονεκτήματα:

-Η καφεΐνη του μπορεί να προκαλέσει ταχυκαρδία, παροδική αύξηση της αρτηριακής πίεσης, νευρικότητα, στρες και δυσφορία σε άτομα ευαίσθητα στην καφεΐνη ή σε όσους κάνουν υπερκατανάλωση.

-Σε υπερβολικές δόσεις ο καφές, λόγω της καφεΐνης και πάλι, μπορεί να προκαλέσει ακόμη και δηλητηρίαση.

-Έχει εθιστική δράση εξ αιτίας της μεθυλοξανθίνης.

-Έχει διουρητική δράση, πράγμα που σημαίνει ότι προκαλεί απώλειες υγρών από τον οργανισμό και μπορεί σε ακραίες καταστάσεις να οδηγήσει σε αφυδάτωση.

-Κάποιες έρευνες συνδέουν τον καφέ με την υπογονιμότητα στους άντρες.

-Όταν καταναλώνεται μετά το μεσημέρι μπορεί να οδηγήσει σε αϋπνία.

Τσάι: μια… λεπτεπίλεπτη συνήθεια

Η περιεκτικότητά του σε καφεΐνη φτάνει σε σαφώς χαμηλότερα ποσοστά σε σχέση με τον καφέ και ποικίλει από 30mg μέχρι και 100 mg. Η αλήθεια είναι βέβαια ότι στα φύλλα του τσαγιού ανευρίσκεται περισσότερη καφεΐνη απ’ ό,τι στους κόκκους του καφέ, αλλά χρησιμοποιούνται περισσότεροι κόκκοι καφέ για την παρασκευή ενός φλιτζανιού, με αποτέλεσμα ο καφές τελικά να έχει περισσότερη καφεΐνη. Τα είδη του τσαγιού είναι το άσπρο, το πράσινο, το «Οolong», το μαύρο και το κόκκινο, τα οποία διαφέρουν στην παρασκευή και την επεξεργασία των φύλλων του, με πιο ευεργετικό το πράσινο τσάι λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς του σε αντιοξειδωτικά, με πρωταγωνίστριες τις κατεχίνες, οι οποίες έχουν 4 φορές μεγαλύτερη αντιοξειδωτική δράση από τη βιταμίνη C.

Πλεονεκτήματα:

-H αντιοξειδωτική του δράση παίζει σημαντικό ρόλο στην πρόληψη κατά του καρκίνου, αλλά και τη μείωση του κινδύνου εμφάνισής του.

-Οι κατεχίνες που βρίσκουμε στο πράσινο τσάι παρεμποδίζουν την οξείδωση της LDL χοληστερίνης, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε αθηροσκλήρωση και κατ’ επέκταση σε καρδιαγγειακά προβλήματα.

-Εκτός από τις κατεχίνες, το τσάι περιέχει και άλλα αντιοξειδωτικά όπως βιταμίνη C και μέταλλα όπως σελήνιο και ψευδάργυρο, τα οποία αυξάνουν την αντιοξειδωτική και ευεργετική εν γένει δράση του, τονώνουν το ανοσοποιητικό μας και μας θωρακίζουν απέναντι σε ασθένειες.

-Έρευνες υποστηρίζουν ότι το πράσινο τσάι μπορεί να δώσει ώθηση στο μεταβολισμό μας και να οδηγήσει στην καύση λίπους, αν και άλλες μελέτες δεν αποδέχονται αυτό το εύρημα.

-Σε φυσιολογικές ποσότητες μπορεί να δράσει κατά της τερηδόνας, λόγω της περιεκτικότητάς του σε φθορίδιο, ενώ καταπολεμά τα βακτήρια.

-Τα αντιοξειδωτικά του, επίσης, προστατεύουν το συκώτι από τις τοξίνες και βοηθούν στη φυσιολογική του λειτουργία.

-Η τεανίνη του, προκαλεί ανακούφιση από το άγχος και έχει ηρεμιστική δράση.

-Καταπραΰνει τον πονοκέφαλο, καθώς τα θρεπτικά του συστατικά ηρεμούν τα αιμοφόρα αγγεία του εγκεφάλου.

-Μειώνει την πιθανότητα εμφάνισης Αλτσχάιμερ και Πάρκινσον λόγω των αντιοξειδωτικών του που μειώνουν το αντιοξειδωτικό στρες, υπεύθυνο για πλήθος ασθενειών.

Μειονεκτήματα:

-Οι τανίνες που περιέχει μπορεί να μειώσουν την απορρόφηση σιδήρου που λαμβάνουμε από άλλες πηγές, όπως φρούτα και λαχανικά.

-Έχει παρόμοια διουρητική δράση με τον καφέ.

-Λόγω της (μικρής) περιεκτικότητάς του σε καφεΐνη, μπορεί να οδηγήσει σε παρενέργειες (αϋπνία, ταχυκαρδία, αύξηση αρτηριακής πίεσης κ.λπ), όταν καταναλώνεται σε υπερβολικές δόσεις.

And the winner is…

Το (πράσινο) τσάι! Ο λόγος είναι ότι περιέχει περισσότερες αντιοξειδωτικές ουσίες και λιγότερη καφεΐνη σε σχέση με τον καφέ – αλλά και με τα υπόλοιπα είδη τσαγιού-, έχοντας μεγαλύτερη θετική επίδραση στην υγεία μας. Μην ξεχνάτε, όμως, ότι η προσθήκη ζάχαρης και γάλακτος στο τσάι, αλλά και στον καφέ, αυξάνουν τις θερμίδες (οι οποίες αλλιώς είναι μηδενικές) και ενδέχεται να μειώσουν την αντιοξειδωτική τους δράση, γι’ αυτό προτιμήστε τα σκέτα, προσπαθώντας πάντα να παραμένετε μέσα στα όρια της ανεκτής από τον οργανισμό καφεΐνης, αλλά και να αποφεύγετε την τοξικότητα των πολυφαινολών που προκύπτει από υπερδοσολογία.

ΤΖΟΥΛΙΑ ΤΑΣΩΝΗ